Betaal je belasting over cryptovaluta?

Ben jij in het bezit van cryptovaluta of ben je aan het overwegen om deze te kopen? Dan vraag je jezelf misschien af hoe de Belastingdienst tegen cryptovaluta aankijkt. Moet je namelijk altijd belasting betalen over cryptovaluta? Het antwoord is nee. Je hoeft niet altijd belasting te betalen over cryptovaluta. Hoe dit precies zit, is afhankelijk van jouw persoonlijke situatie. In dit artikel lees je meer over welke belastingregels er gelden en hoe die precies worden berekend.

Box 3: eigen vermogen

In Nederland wordt cryptovaluta als eigen vermogen beschouwd. Daarom wordt het belast in box 3: “sparen en beleggen”. Deze box bevat bezittingen zoals spaargeld, aandelen of een tweede woning. Je eigen vermogen is de waarde van al jouw bezittingen minus jouw schulden.

Op de website van de Belastingdienst staat een volledige lijst van bezittingen die je in box 3 moet vermelden. Op het eerste oog lijkt cryptovaluta hier niet bij te staan, maar als je verder klikt op overige bezittingen, dan zie je: "cryptovaluta, zoals bitcoin en andere digitale betaalmiddelen". In jouw aangifte inkomstenbelasting geef je de waarde van je cryptovaluta op 1 januari van dat jaar aan. Hiervoor gebruik je de koers van de zogenaamde peildatum van het handelsplatform dat je hebt gebruikt.

Als je in 2021 de aangifte voor 2020 indient, dan is de peildatum 1 januari 2020. Als je dus in 2022 aangifte doet over 2021, dan is de peildatum 1 januari 2021. Ervan uitgaande dat jouw eerste aankoop van bitcoin op 20 maart 2020 was, hoef je deze niet aan te geven in de belastingaangifte voor 2020. De peildatum voor dat jaar is namelijk verstreken. Deze cryptovaluta hoef je pas in je aangifte voor 2021 op te nemen.

✅ Bitcoin kopen? Meld je aan bij Bitvavo en betaal over de eerste 10.000 euro aan verhandelde cryptovaluta geen transactiekosten

- Heffingsvrije vermogen

Het opgeven van cryptovaluta bij je belastingaangifte betekent overigens niet dat je hierover ook altijd belasting moet betalen. Je totale eigen vermogen is hierin de beslissende factor. Ieder jaar wordt een bepaald bedrag aan eigen vermogen vrijgesteld van belasting. Dit noemen we het heffingsvrije vermogen, te vinden in box 3. Het vrijgestelde bedrag in 2020 was €30.846. Mocht je een fiscaal partner hebben, dan is het €61.692 (€30.846 per persoon).

Tot deze drempelbedragen betaal je geen belasting over je vermogen, maar daarboven wel. Houd er rekening mee dat dit al jouw eigen vermogen betreft, niet alleen jouw vermogen in bitcoin of andere cryptovaluta.

- Drie schijven

Als jij met jouw aandelen, spaargeld en cryptovaluta wel de heffingsvrije grens van €30.846 bent gepasseerd, dan zijn er drie schijven en twee rendementsklassen die bepalen hoeveel belasting je moet betalen.

De Belastingdienst kijkt niet naar jouw persoonlijke situatie. In plaats daarvan geldt er een vaste verdeling per schijf. Het gaat hierbij dus om een fictieve vermogensmix en die is voor iedereen hetzelfde. De Belastingdienst hanteert de volgende verhoudingen tussen beleggen en sparen:

in schijf 1 gaat de Belastingdienst uit van 67% spaargeld en 33% beleggingen;
in schijf 2 gaat de Belastingdienst uit van 21% spaargeld en 79% beleggingen;
in schijf 3 gaat de Belastingdienst uit van 100% beleggingen.

- Fictieve rendementen

De Belastingdienst gaat er ook vanuit dat je meer rendement behaalt als je meer vermogen hebt. Je daadwerkelijke rendement is niet belangrijk voor de belastingaangifte. De Belastingdienst maakt namelijk bij de berekeningen gebruik van vooraf bepaalde fictieve rendementen. Als je in werkelijkheid een hoger percentage rendement hebt behaald, dan kan dit gunstig zijn. Maar als je werkelijke rendement lager was, dan is dat nadelig. De fictieve rendementen voor sparen en beleggen zijn respectievelijk 0,07% en 5,28%.

De schijven en rendementen staan hieronder opgesomd.

Schijven	Grondslag beleggen en sparen	Rendementspercentage van 0,07%	Rendementspercentage van 5,28%	Percentage gem. rendement
1	Tot €72.798	67%	33%	1,789%
2	72.798 -€1.005.573	21%	79%	4,185%
3	Vanaf €1.005.573	0%	100%	5,28%

- Rekenvoorbeelden

Hieronder volgen twee rekenvoorbeelden van hoeveel belasting je moet betalen.

Voorbeeld 1: als je €71.000 aan eigen vermogen hebt, dan is €30.846 heffingsvrij. Over het resterende deel van €40.154 gaat de Belastingdienst ervan uit dat je een gemiddeld rendement hebt behaald van 1,789%. Dit staat gelijk aan €718,35. Hierover betaal je 30% belasting, dus €215,51.

Voorbeeld 2: stel, je hebt een eigen vermogen van €200.000. Van het eerste deel tot €72.798 is €30.846 heffingsvrij. Hierover geldt een fictief rendement van 1,789%. De resterende €127.202 valt in schijf 2. Hierover geldt een fictief rendement van 4,185%. In totaal betaal je dus:

	Percentage	Bedrag
€72.986	1,789%	€750,52
€127.202	4,185%	€5.323,40
Totaal		€6.073,92

Over het totale bedrag van €7.073,92 betaal je 30% belasting. Dit komt neer op €1.822,18. Nog meer rekenvoorbeelden kun je terugvinden op de website van de Belastingdienst.

Inkomsten cryptovaluta

Naast het bezitten van cryptovaluta kun je ook inkomsten genereren uit cryptovaluta. Denk aan inkomsten uit cryptominen of uit het handelen in cryptovaluta. Deze inkomsten kunnen onder een andere belastingcategorie vallen.

- Inkomsten cryptomining

Verdien je als particulier aan cryptomining? Dan hoef je deze inkomsten in de meeste gevallen niet aan te geven. Je zou denken: dat is raar, want je hebt toch cryptovaluta in bezit en deze moet je toch als eigen vermogen aangeven? Gelukkig weet de fiscus dat er voor het cryptominen veel computercapaciteit nodig is. De daaraan verbonden kosten zijn zeer hoog en het uiteindelijke rendement zal daarom ook relatief laag zijn. Daarom hoef je de inkomsten die je verdient met het minen niet aan te geven.

Mochten jouw opbrengsten toch aanzienlijk hoger zijn dan de kosten, dan vallen de inkomsten in de categorie “inkomsten uit overig werk of winst uit onderneming”. Deze inkomsten moeten in box 1 worden aangegeven bij je belastingaangifte. Verder geldt dat iedereen, die als ondernemer inkomen verdient in cryptovaluta, belastingplichtig is. Je berekent je huidige crypto-inkomen in euro's. Vervolgens tel je de waarde in euro's op bij je omzet.

- Handelen in cryptovaluta

Als particulier is het mogelijk om te handelen in cryptovaluta. Dit doe je door de ene crypto te wisselen voor de ander of door je crypto weer om te zetten in ‘echt’ geld. Afhankelijk van hoe de onderlinge koers op dat moment is of hoe je verwacht dat die zal worden, kun je hiermee geld verdienen. In dit geval ben je aan het beleggen en speculeer je op koerswinst. Je hoeft de opbrengsten van cryptohandel niet aan te geven als inkomsten.

Wel telt de cryptovaluta, die je op peildatum 1 januari in bezit hebt, mee als bezittingen in box 3. Bij de belastingaangifte wordt er dus duidelijk onderscheid gemaakt tussen inkomen en vermogen.

Wat gebeurt er als je geen aangifte doet van je cryptovaluta?

Het is belangrijk dat je op je belastingaangifte aangeeft dat je cryptovaluta bezit, ook als de waarde laag is. Als je verzuimt om je cryptovaluta op te geven, dan ben je in overtreding. Daarnaast zijn cryptomarktplaatsen door de nieuwe Nederlandse wetgeving ook verplicht om klantdata te controleren. In theorie kan de Belastingdienst bij cryptobeurzen met een Nederlandse vergunning navraag doen naar het aantal bitcoins of andere cryptovaluta dat jij bezit.

Heb je jouw vermogen aan cryptovaluta niet aangegeven en komt de Belastingdienst hierachter? Dan riskeer je een forse boete! In dit geval moet je als eerste alsnog de verschuldigde belasting betalen. Daarnaast kan de Belastingdienst een boete opleggen tot wel 300% van de belasting die je had moeten betalen. Je betaalt dan dus drie keer meer dan wanneer je keurig bij de aangifte had betaald. Tot slot bestaat er ook een kans dat je strafrechtelijk vervolgd wordt.

Nieuwe belastingregels voor 2021

In 2021 is het heffingsvrije eigen vermogen in box 3 omhooggegaan naar €50.000 per persoon. Je mag dus meer spaargeld, bitcoins en andere cryptovaluta in bezit hebben voordat je er belasting over moet gaan afdragen. Daarnaast is het belastingpercentage verhoogd van 30% naar 31%. Voor je belastingaangifte over 2020 speelt dit nog niet, maar voor de aangifte over 2021 wel.